داده‌های کامل شاخص سهولت انجام کسب‌وکار

شاخص سهولت کسب‌وکار چیست و چرا اهمیت دارد؟

شاخص «سهولت کسب‌وکار» (Ease of Doing Business) معیاری بین‌المللی است که برای اولین‌بار توسط اقتصاددانی به‌نام سیمئون جانکوف طراحی شد و از سال ۲۰۰۵ در گزارش‌های بانک جهانی استفاده می‌شود. هدف این شاخص این است که نشان دهد راه‌اندازی و اداره‌ی یک کسب‌وکار در هر کشور چقدر راحت یا دشوار است.

این شاخص برای ۱۹۰ کشور منتشر می‌شود و در قالب یک رتبه‌بندی جهانی، کشورها را از نظر وضعیت قوانین، مقررات، و فضای کسب‌وکار با هم مقایسه می‌کند. هرچه رتبه یک کشور کم‌تر باشد (مثلاً ۲۰ یا ۳۰)، یعنی شرایط برای کسب‌وکار در آن بهتر است. بالعکس، رتبه‌های بالا (مثلاً ۱۵۰ یا ۱۷۰) نشان می‌دهند که راه‌اندازی کسب‌وکار در آن کشور با چالش‌های بیشتری روبه‌رو است.

این رتبه‌بندی بر اساس ۱۰ مؤلفه کلیدی انجام می‌شود که از جمله مهم‌ترین آن‌ها می‌توان به این موارد اشاره کرد:

• شروع یک کسب‌وکار
• گرفتن مجوز ساخت‌وساز
• دسترسی به برق
• ثبت مالکیت
• دریافت اعتبار
• حمایت از سرمایه‌گذاران خرد
• پرداخت مالیات
• تجارت بین‌المللی
• اجرای قراردادها
• فرآیند انحلال و خروج از بازار

وضعیت ایران در شاخص سهولت کسب‌وکار

ایران از سال ۲۰۰۶ وارد این رتبه‌بندی شده و تا سال ۲۰۱۵ پیشرفت قابل‌توجهی نداشته است. بخشی از این موضوع به مشکلات آماری و داده‌های اشتباه مربوط می‌شود و بخشی هم به واقعیت‌های دشوار محیط کسب‌وکار در کشور، به‌ویژه در حوزه تولید.

اما از سال ۲۰۱۵ تا ۲۰۱۷، ایران روند رو به رشدی را تجربه کرد. هرچند این روند در سال‌های بعدی متوقف شد و حتی دوباره نزولی شد. با این حال، در سال ۲۰۲۰ با کسب امتیاز ۵۸.۵ از ۱۰۰، ایران از رتبه ۱۲۸ به رتبه ۱۲۷ رسید.

جزئیات شاخص‌ها در سال ۲۰۲۰ نشان می‌دهد که برخی مؤلفه‌ها بهبود یافته‌اند، مثلاً:

• اخذ مجوز ساخت‌وساز رشد داشته
• حمایت از سهامداران خرد با تغییر روش امتیازدهی بانک جهانی، بهبود چشم‌گیری یافته (از امتیاز ۳۳.۳ به ۴۰ رسیده و باعث جهش ۴۵ رتبه‌ای شده)

در مقابل، برخی مؤلفه‌ها مثل دسترسی به برق با وجود بهبود امتیاز، به دلیل پیشرفت سریع‌تر کشورهای دیگر، در رتبه کاهش داشته‌اند.

چرا این شاخص برای ما مهم است؟

با گسترش پدیده جهانی شدن (Globalization)، کشورهایی که فضای ساده‌تری برای فعالیت اقتصادی فراهم می‌کنند، جذب‌کننده‌ی سرمایه‌گذاران و کسب‌وکارها می‌شوند. اگر قوانین پیچیده باشند، نه‌تنها کسب‌وکارهای داخلی دچار مشکل می‌شوند، بلکه احتمال اینکه به کشورهای دیگر مهاجرت کنند، بیشتر می‌شود.

بنابراین، بهبود این شاخص می‌تواند نشانه‌ای از اصلاحات اقتصادی واقعی و افزایش جذابیت اقتصادی کشور باشد. برای ما دانشجویان اقتصاد، تحلیل این شاخص فرصتی است برای فهم بهتر عملکرد دولت‌ها، کیفیت سیاست‌گذاری اقتصادی، و ارتباط بین مقررات و رشد اقتصادی.

📊 داده‌های کامل شاخص سهولت انجام کسب‌وکار (۲۰۰۳-۲۰۲۴)

🔍 چه داده‌هایی در اختیار شما قرار می‌گیرد؟  

– مجموعه‌ای جامع از شاخص سهولت انجام کسب‌وکار (Ease of Doing Business) بانک جهانی  

– پوشش زمانی: از سال ۲۰۰۳ تا ۲۰۲۴ (با وجود توقف رسمی شاخص در ۲۰۲۱، داده‌های به‌روزرسانی‌شده تا ۲۰۲۴ نیز موجود است)  

– پوشش جغرافیایی: تمام **کشورهای جهان**، از جمله ایران و مقایسه آن با دیگر اقتصادها  

– قالب داده: فایل اکسل (Excel) با دسته‌بندی منظم و آماده برای تحلیل  

🎯 این داده‌ها برای چه کسانی مفید است؟  

– محققان و دانشجویان: برای تحلیل روندهای اقتصادی، مقایسه کشورها و انجام پژوهش‌های دانشگاهی  

– صاحبان کسب‌وکار و سرمایه‌گذاران: برای ارزیابی محیط کسب‌وکار کشورهای مختلف و تصمیم‌گیری هوشمندانه  

– سیاست‌گذاران و نهادهای دولتی: برای شناسایی نقاط ضعف و قوت مقررات کسب‌وکار و بهبود فضای سرمایه‌گذاری  

💡 چرا این داده‌ها ارزشمندند؟  

– دسترسی آسان و رایگان به اطلاعاتی که پیش‌ازاین تنها از طریق بانک جهانی قابل دریافت بود  

– قابلیت مقایسه بین‌المللی با شاخص‌هایی مانند اخذ مجوزها، دسترسی به اعتبار، پرداخت مالیات و اجرای قراردادها  

– منبعی معتبر برای تحلیل‌های اقتصادی، حتی با وجود توقف انتشار رسمی توسط بانک جهانی