پایه پولی به مجموع سکه و اسکناس در گردش (منتشرشده توسط بانک مرکزی) و ذخایر بانکها نزد بانک مرکزی گفته میشود. پایه پولی با عنوان پول پرقدرت نیز شناخته میشود؛ چراکه از طریق مکانیسم خلق اعتبار و ضریب فزاینده پولی میتواند به چند برابر خود تبدیل شود. به همین دلیل پایه پولی بخشی از عرضه پول در اقتصاد است. پایه پولی تحت کنترل بانک مرکزی است و بانک مرکزی برای اجرای سیاستهای پولی انبساطی یا انقباضی، از طریق عملیات بازار باز یا ابزار دیگر پایه پولی را تغییر میدهد. برای محاسبه پایه پولی کافیست خالص ترازنامه بانک مرکزی محاسبه شود، به این معنا که باید پولهایی که به بانک مرکزی بازگشته از پولهایی که نشر یافته کسر شود. به این ترتیب خالص داراییها و همچنین خالص بدهیهای ترازنامه بانک مرکزی (که باهم برابر هستند) مقدار پایه پولی را تشکیل میدهند.