عملیات بازار باز یکی از ابزارهای سیاست پولی است که با خرید (یا فروش) اوراق بهادار در بازارهای مالی توسط بانک مرکزی انجام می‌شود که منجر به افزایش (کاهش) متناظر در پایه پولی می‌شود. کشورهایی که بازارهای مالی به خوبی توسعه یافته دارند و مقادیر زیادی از بدهی‌های عمومی در بازارهای مالی معامله می شود، معمولاً به چنین عملیاتی متکی هستند که در کنار جابه‌جایی سپرده‌های دولت بین بانک مرکزی و بانک‌های تجاری، مهمترین ابزار برای تغییر عرضه پول است. اغلب بانک مرکزی ممکن است تنها چند بار در سال عملیات بازار باز را انجام دهد تا نیازهای نقدینگی بلندمدت اقتصاد را برآورده کند، در حالی که استقراض بانک‌های تجاری از بانک مرکزی را برای تعدیل نیازهای روزانه استفاده می‌شود. کشورهای مختلف انواع مختلفی از ترتیبات را برای چنین استقراض موقتی دارند. در ایالات متحده آمریکا، چنین استقراضی اغلب از طریق قراردادهای بازخرید[1] (ریپو) بین بانک مرکزی و بانک وام گیرنده انجام می شود. درواقع بانک مرکزی از ریپو برای مدیریت عرضه پول و تأثیرگذاری بر نرخ‌های بهره کوتاه‌مدت استفاده می‌کند.
به طور کلی عملیات بازار باز به منظور کنترل نرخ بهره و مدیریت میزان نقدینگی در سیستم مالی انجام می‌شود و در نهایت با تغییر نرخ بهره و هزینه استقراض برخی عوامل اقتصادی مانند تورم، بیکاری و تولید تحت تأثیر قرار می‌گیرند.
[1] Repurchase Agreement
